5 Katholieke Gezinsgebruiken Die Ons Hebben Gezegend

Je dagelijks leven meer christelijk maken met eeuwenoude gebruiken.

Foto door Priscilla Du Preez

De Katholieke Kerk is zoals een rijke juwelenkist, je blijft er telkens schatten uit halen.

Hieronder vind je een lijst van katholieke gewoontes die we het voorbije jaar in ons gezin hebben ingevoerd of heringevoerd. Ik wilde ze al langer met jullie delen. Ze hebben er immers voor gezorgd dat ik werkelijk Gods zegen over ons gezin ben gewaar geworden, Gods tedere nabijheid heb gevoeld in allerlei kleine dingen het afgelopen jaar.

Eeuwenoude praktijken zijn het, stuk voor stuk. Ze vallen onder de categorie van de sacramentaliën en de volksvroomheid. Ik citeer even de Catechismus van de Katholieke Kerk:

‘In alle tijden heeft de godsdienstzin van het christenvolk haar uitdrukking gevonden in allerlei godvruchtige praktijken die het sacramentele leven van de kerk begeleiden, zoals de verering van relieken, het bezoek aan heiligdommen, bedevaarten, processies, de kruisweg, religieuze dansen, de rozenkrans, medailles, enz.’ (CKK, nr. 1674)

Voor zij die katholiek zijn of het willen worden: ter verduidelijking, de onderstaande devoties, hoe navolgenswaard ook, zijn een aanvulling op en zullen nooit de sacramenten en geboden (bijvoorbeeld het bijwonen van de Heilige Mis op zondag) kunnen vervangen. Ze liggen evenwel in het verlengde van de liturgie:

‘Deze praktijken liggen in het verlengde van het liturgische leven van de kerk, maar ze zijn er geen vervanging van: ‘Men moet rekening houden met de liturgische tijden en deze oefeningen zo inrichten dat zij in harmonie zijn met de heilige liturgie, in zekere zin uit de liturgie voortkomen en het volk de weg wijzen naar de liturgie, die immers door haar aard hoog boven deze oefeningen uitsteekt.’’ (CKK, nr. 1675)

Met andere woorden, sacramentaliën en volksdevoties zorgen ervoor dat het christelijk geloof het hele bestaan doorsijpelt, dat het bestaan coherent wordt in Christus – dat, uiteindelijk, je menselijke bestaan zelf een liturgisch gezang ter ere van God wordt.

1. Verering van je patroon

Volgens de katholieke traditie is het feest van je patroonheilige, ook wel je ‘naamdag’ genoemd, van even groot belang als je verjaardag. Van mij is dat bijvoorbeeld 29 oktober, feest van de Heilige Ermelindis van Meldert. Ik heb haar gewoon gekozen op basis van mijn naam; er waren meerdere heiligen met ‘linde’ als stam, en wat kort opzoekingswerk deed me dan die heilige uitkiezen met wie ik de meeste voeling had.

De naamdag in ere houden is het eerste facet. Een tweede facet is voor ons het aanroepen van onze patroonheiligen als onderdeel van het ochtend- en avondgebed, onder deze eenvoudige vorm:

℣. Heilige Ermelindis van Meldert,

℟. Bid voor ons.

À propos, ook de doopseldagen van iedereen in het gezin vieren we sinds kort (i.e. de dag gedenken waarop we gedoopt zijn) – met andere woorden, als je écht veel reden om te feesten wil hebben, moet je je absoluut aansluiten bij Moeder Kerk. 😉

Foto door DDP

2. Ochtendgebed en avondgebed in gezinsverband

Ik heb lang gezocht naar een goede format voor een ochtend- en avondgebed, dat niet te lang is, eenvoudig genoeg zodat de kinderen het kunnen begrijpen, en dat toch elementen uit de Traditie bevat. Als hiervoor interesse bestaat wil ik dat graag met jullie delen.

Voor een duwtje in de rug om in gezin te bidden verwijs ik graag door naar de moeder der katholieke moeders op aarde, Danielle Bean met haar podcastepisode Family Prayer and Catholic Moms (with Fr. Jim Phalan).

Foto door Ben White

3. Rozenhoedje bidden als gezin

Zonder twijfel het krachtigste gebed op aarde is het Rozenkransgebed. Onze Lieve Vrouw is immers almachtig door de positie die ze in de hemel bekleedt, dicht bij haar Zoon.

Mij was dit gebed, geschonken aan de heilige Dominicus in de 13de eeuw, tot een aantal jaren terug volledig onbekend. De essentie van de Rozenkrans is contemplatief: aan de hand van verschillende geloofsgeheimen het leven en lijden van Onze Heer gedenken.

Iedere dag in de week heeft zijn specifieke geheimen:

Op maandag en zaterdag: de vijf blijde geheimen.

Op dinsdag en vrijdag: de vijf droevige geheimen.

Op donderdag: de vijf geheimen van het licht.

Op zondag: de vijf glorievolle geheimen.

Eén reeks van vijf geheimen is een rozenhoedje. De blijde, droevige en glorievolle geheimen, drie rozenhoedjes dus, vormen samen de Heilige Rozenkrans.

(*de geheimen van het licht werden pas in 2002 toegevoegd door paus Johannes Paulus II.)

Deze foto is van James Coleman

Op deze pagina staat uitgelegd hoe je het rozenhoedje moet bidden.

De Kerk heeft op verschillende momenten aan haar gelovigen gevraagd om dagelijks het Rozenhoedje te bidden. We krijgen er zelfs gratis een cadeautje bij, want als we de Rozenkrans in gezin bidden ontvangen we een aflaat, onder de gebruikelijke voorwaarden (mondgebed voor de paus, Communie ontvangen, naar de biecht gaan, afkeer hebben van alle (ook dagelijkse) zonden).

Wist je trouwens dat Onze Lieve Vrouw vijftien beloftes heeft gedaan aan de mensen die trouw de Rozenkrans bidden? Het gaat om een privé-openbaring aan de 15de eeuwse Dominicaan Alain de la Roche. Je bent dus vrij om die te geloven of niet. Ter gelegenheid van de maand van de Rozenkrans in oktober dit jaar, heb ik ze vertaald en in een afdrukbaar document geplaatst,

Het opzeggen van het rozenhoedje is nogal moeilijk gebleken de voorbije weken met het gehuil van Edward, maar nu nemen we stilaan de traditie terug op…

Foto door Alexander Abero

4. Angelus en litanie van Loreto om 12:00 uur

Ook het Angelus-gebed was mij vroeger totaal onbekend. Het is een gebed dat de Menswording van God in herinnering brengt. Het gaat als volgt:

℣. De Engel des Heren heeft aan Maria geboodschapt. (Angelus Domini nuntiavit Mariae in het Latijn, waaraan het zijn naam ontleent)

℟. En zij heeft ontvangen van de Heilige Geest.

℣. Wees gegroet, Maria, enz.

℣. Zie de dienstmaagd des Heren.

℟. Mij geschiede naar uw woord. (ontzettend stoer, reply gewoon met Fiat mihi secundum verbum tuum als je een simplistisch ‘oké, komt in orde’ wil vermijden in je correspondentie.)

℣. Wees gegroet, Maria, enz.

℣. En het Woord is vlees geworden.

℟. En Het heeft onder ons gewoond.

℣. Bid voor ons, heilige Moeder Gods.

℟. Opdat wij de beloften van Christus waardig worden.

℣. Laat ons bidden. Wij bidden U, o Heer, stort uw genade in onze harten, opdat wij, die door de boodschap van de Engel de menswording van Christus uw Zoon gekend hebben, door zijn lijden en kruis gebracht worden tot de glorie van de verrijzenis. Door dezelfde Christus, onze Heer.

℟. Amen.

Een klein jaar geleden zijn we na het Angelus de Litanie van Loreto beginnen bidden (waarvan je hier de tekst vindt) voor een speciale intentie in de familie.

5. Scapulier dragen

Foto door Vellva UK.

Katholieke dames ‘herken’ je soms aan een hangertje van Maria rond hun nek of pols. Het gaat dikwijls om een scapuliermedaille van Onze Lieve Vrouw van de berg Karmel.

Eigenlijk is zo’n medaille een vervanging van het echte scapulier zoals Onze Lieve Vrouw het in Cambridge aan de heilige Simon Stock gaf in 1251, en waarbij ze vrijwaring beloofde van het eeuwige vuur aan de gelovigen die het vroom zouden dragen.

Het 'echte' scapulier van de Karmel: twee bruine schouderlapjes.

In een ceremonie wordt het scapulier plechtig op de schouders gelegd, met het volgende gebed:

Maria, Koningin en Moeder van Carmel, Gij beschermt op een bijzondere wijze allen die uw heilig scapulier dragen: neem ook mij onder uw moederlijke bescherming. Ik wijd mij geheel aan U toe en ik zal altijd uw heilig scapulier dragen om telkens opnieuw mijzelf eraan te herinneren, dat ik U ben toegewijd en als uw toegewijd kind wil leven. Help mij door uw machtige voorspraak om vroom, eenvoudig, liefdevol en zuiver te leven en sta mij bij in het uur van mijn sterven. Amen.

De medaille is dan een vervanging van de schouderlapjes, wat minder praktisch zou zijn om altijd bij je te hebben.

* *

*

Ziedaar onze beperkte bijdrage tot de huiskerk, hopelijk hebben jullie er wat aan gehad!

Tot binnenkort,

Linde

Opmerkingen? Toevoegingen? Laat het me weten via e-mail, instagram, de comment-functie hieronder, gsm of huistelefoon (oké die hebben we niet)! Like, share en volg Ons Thuis op Facebook!