De Vrouw Aan De Haard. Een Onderdrukte Vrouw?

Drie oude hymnen van trouw aan de Vlaamse haard

In haar podcast Beloved and Blessed vertelt Kimberley Hahn over de keuze die ze in de jaren ’80 maakte om thuis te blijven voor haar kinderen, tegen de tijdsgeest in, die dergelijke keuze beschouwde als het relict van een achterhaalde sociale structuur. Maar Kimberley had het levende voorbeeld van haar moeder die altijd bewust was thuis geweest. Het bleef me bij dat ze vermeldde: “in plaats van zich aan te sluiten bij een koor, zong ze ’s avonds voor ons”.

Zo had ik er nooit eerder over nagedacht. Het is namelijk een van mijn droompjes om in een topkoor te zingen en de liturgie op te luisteren. Maar dat zou willen zeggen dat ik een of meerdere avonden per week mijn kinderen niet in bed kan stoppen, en niet voor hen kan zingen. Alles draait om ‘the season of life’: nu zijn de kinderen jong en hebben ze mijn tijd en beschikbaarheid nodig; later is een geschikt moment om die droom waar te maken. Je kan de episode hier beluisteren: Staying at Home Is Not a Waste of Time.

Van alle mensen die ik heb horen spreken over hun moeder die thuis was om voor hen te zorgen, was er niet één die geen warme herinneringen had aan de tijd en beschikbaarheid die hun moeder voor hen had...

Tevens deze week: een interview in Knack met Carel van Schaik over zijn recent verschenen boek (samen met Kai Michel) ‘De waarheid over Eva’, dat de man-vrouwrelaties door een historische bril bekijkt. En altijd hetzelfde mantra dat tot in den treure in onze hoofden wordt gedrild: een vrouw kan maar succesvol zijn als ze buitenshuis werkt. Als ze ‘de top’ bereikt op economisch of politiek vlak en exact dezelfde dingen doet als de man. Binnen de grot zitten is opgesloten zitten, verbannen zijn, een vernedering, etc. De auteurs gaan zelfs zo ver om een onderzoek erbij te vermelden dat de hypothese van een moederinstinct zou moeten ontkrachten, een onderzoek dat aantoont dat de vrouwtjes van kleine klauwaapjes hun jongen laten sterven en zelfs opeten. Wat moet de boodschap van dergelijk onderzoek nu wezen? Dat kinderen het geluk van de vrouw in de weg staan? Dat het zelfs bevrijdend zou zijn voor de vrouw om haar kinderen te doden?

Neen, beste lezerskens, deze blog wil de écht bevrijdende waarheid in het licht stellen dat het moederschap prachtig is en dat er zo veel waarde schuilt in de nederige taken van de kinderzorg. Maar we mogen niet denken zoals de wereld denkt (prestige, geld, macht)!

Kijk eens, beste lezerskens, naar deze liederen uit het verleden, en zie hoeveel eerbied moeder wérkelijk toekwam…

Lees meer: waarom huisvrouw worden vereist dat je bepaalde maatschappelijke clichés ontkracht

Drie hymnen van trouw aan de Vlaamse haard

Deze liederenschat vond ik in een boekje uit 1966 dat een lezeres van Ons Thuis me te leen gaf. Ik was op slag verliefd: de evidente vroomheid, het streven naar deugden en idealen, een tijd waarin er nog een gemeenschap bestond, heerlijk! Samen zingen wordt voortaan echt deel van onze ‘family culture’. Dat de 21ste eeuwse observator in sommige liederen een Vlaams-nationalistische connotatie in zou zien, stoort me hoegenaamd niet (geef me maar Albrecht Rodenbach en consoorten! – ik ben veel te dom om me met politiek bezig te houden).

Ik had al het prachtige romantische idee in mijn hoofd om een meesterlijke video-opname te maken met kindjes in de zetel, stijl ‘happy family’, maar werd snel gefnuikt in mijn ambitie:

Toch lukte het nog om een opname te maken van Klein wiegelied. Een baby van zes maanden valt uiteraard NIET in slaap in de woonkamer bij helder zonlicht, maar dat verzinsel moet u er maar bij fantaseren.

(Let op de laatste twee strofen: hoe prachtig zijn die?)

Klein wiegelied

Lied van Armand Preud’homme, tekst Jozef Simons

Alle bloempjes nijgen hunne kelkjes toe Alle vogels zwijgen, Kindje, “doe doe doe”!

(refr.) La, la, la, la, la, la! (x2) Slaap nu mijn kindeke, slaap la, la, la, la, la, la!

2. Over alle dingen Komt een grote rust Moet ik blijven zingen, Meer dan ’t mij wel lust?

3. Blonde, ronde rakker, Blozend als een kriek, Morgen wordt gij wakker Vinnig als een bliek!

4. O, daar lacht de bengel, Zalig in zijn droom; Ziet hij van zijn engel Wieken wit als room?

Als moeder zong

Lied van Armand Preud’homme, tekst Jozef Simons

Eén lastpost minder (Edward werd naar bed gestuurd wegens boycotten van het hele verdere vervolg), en we blijven met twee figuranten over (Theodoor, Mathilde) die uitmuntend werk verrichten: de tekst van het lied Als moeder zong komt volledig tot zijn recht door hun bijpassende achtergrondhoudingen (geeuwen, volslagen verveeld rondkijken, bonken tegen de zetel).

Als moeder zong bij ’t schuivend wieggeschemel, Vergleed haar lied als harpezang zo teer Dan streek er vast een Seraf uit de hemel Op zachte wieken bij haar wichtje neer.

(refr.) Als moeder zong, was heel het huis in vreugde, Als moeder zong van liefd’ en levensmoed. Als moeder zong en ons het hart verheugde, Als moeder zong was alles alles goed.

2. Als moeder zong: “Welaan bemint elkander” Dan rees voor ons het voorbeeld dat zij gaf: Niet voor zichzelf, zij leefde voor een ander Zij was voor ons in zorg tot aan het graf.

3. Zingt, moeders, zingt zoals uw moeders zongen, Gij maakt de wereld beter door uw lied: Zingt vroeg en laat, zingt vrij en ongedwongen, Alleen de boze mensen zingen niet.

Vlaamse moeders

Lied van Emiel Hullebroeck, tekst Clem De Ridder

Voor het laatste lied was het enthousiasme van onze zoon niet meer te temperen.

Ge hebt me, o moeder, ’t verlangen gegeven om minzaam en mild tot de mensen te gaan Ge weest me de weg door uw simpele leven. Hoe zou dan mijn liefde naar Vlaandren niet gaan?

(refr.) Moeders van Vlaandren, groot is uw hart; vol van erbarmen door weedom gehard

Goudene harten, harten van staal, blinkende blijft ge Vlaanderens praal.

2. De liefde voor Vlaandren leidt niet naar paleizen. Daar stikt ze en sterft ze een eerloze dood. Ze bloeit langs de wegen die kruisen u wijzen, en kerkers en tranen en armoe en nood.

3.En toch zullen immer de moeders van Vlaandren hun kinderen manen tot ’t hoogste gebod Hun vroomheid zal hoeden dat ’t ooit zou verandren bemint steeds uw Vlaandren en brengt het naar God!

Meer liederen? Lees deze en deze post.

Tot binnenkort,

Linde

Bedankt om dit te lezen. Als je deze blog interessant vond, kan je helpen om hem te verspreiden naar meer en meer mensen door op het hartje te klikken, een reactie toe te voegen, of hem te delen op sociale media via de knoppen hieronder. En Ons Thuis te volgen op Facebook en Instagram natuurlijk!